Yapay zeka geleceğin büyük salgınlarını belirledi: En büyük risk, Dang Humması, Chikungunya ve İnfluenza A H1N1 virüsleri.
KKTC (İGFA) - Yakın Doğu Üniversitesi, yapay zeka modelleri kullanarak İnfluenza A H1N1, Chikungunya, Dang, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi, Ebola, Sarı Humma, HIV, İnfluenza A H3N2, İnfluenza A H5N1, Batı Nil ve SARS-CoV-1 virüslerinin her biri için 22’şer yıllık projeksiyonlar yaparak; hangi virüslerin hangi yıllarda büyük salgınlara neden olabileceğini ortaya koydu.
COVID-19 fiilen sonlanmasa da, yarattığı toplumsal endişeler neredeyse tamamen ortadan kalkmış görünüyor. Peki, gelecekte bizleri neler bekliyor? Başka salgın hastalıklar da pandemiye dönüşme riski taşıyor mu?
Yakın Doğu Üniversitesi, yapay zeka ve matematiksel modellemelerden yararlanarak bu sorulara ve çok daha fazlasına net cevaplar veren önemli bir çalışmaya imza attı.
Yakın Doğu Üniversitesi’nden Prof. Dr. Tamer Şanlıdağ, Doç. Dr. Dilber Uzun Özşahin, Doç. Dr. Cenk Serhan Özverel, Yrd. Doç. Dr. Berna Uzun, Yrd. Doç. Dr. Abdullahi Garba Usman, Dr. Nazife Sultanoğlu ve Dr. Cemile Bağkur imzasını taşıyan çalışmada; İnfluenza A H1N1, Chikungunya, Dang, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi, Ebola, Sarı Humma, HIV, İnfluenza A H3N2, İnfluenza A H5N1, Batı Nil ve SARS-CoV-1 virüslerinin her biri için 22’şer yıllık projeksiyonlar yapılarak hangi virüslerin hangi yıllarda büyük salgınlara neden olabileceğini ortaya koydu.
DANG HUMMASI VİRÜSÜ 3,5 MİLYON VE CHİKUNGUNYA VİRÜSÜ 1,1 MİLYON VAKAYA ULAŞABİLİR
“Yapay Zeka Uygulaması ile Gelecekte Olabilecek Muhtemel Salgınların Kestirimi. İlk Salgın Hangi Virüsle? Ne Zaman?” adıyla raporlaştırılarak başta Cumhurbaşkanlığı, Başbakanlık, Sağlık Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Cumhuriyet Meclisi ve Türkiye Cumhuriyeti Lefkoşa Büyükelçiliği olmak üzere pek çok kuruma da sunulan çalışma; İnfluenza A H1N1 virüsünün 2032 yılında yaklaşık 550,000 vaka sayısıyla; Chikungunya Virüsü’nün 2037 yılında yaklaşık 1,1 milyon vaka sayısıyla ve Dang Humması Virüsü’nün ise 2042 yılında yaklaşık 3,5 milyon vaka sayısıyla dünyayı etkisi altına alacak büyük salgınlara neden olabileceğini belirledi.
Bir diğer sonuca göre ise HIV infeksiyonlarındaki artış geçmiştekine benzer şekilde önümüzdeki 22 yıllık periyotta da devam edecek.
Diğer yandan, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi, Ebola, Sarı Humma, İnfluenza A H3N2, İnfluenza A H5N1, Batı Nil ve SARS-CoV-1 virüsler ise bir pandemiye dönüşme potansiyeli taşımıyorlar.
Yapay zeka modellerinin, karar alma süreçlerinde oldukça önemli bir doğruluk oranına ulaştığını vurgulayan Yakın Doğu Üniversitesi Rektör Vekili Prof. Dr. Tamer Şanlıdağ, “Yapay Zeka Uygulaması ile Gelecekte Olabilecek Muhtemel Salgınların Kestirimi. İlk Salgın Hangi Virüsle? Ne Zaman?” başlığı ile raporlaştırdıkları çalışmanın da geleceğin büyük salgınları ile ilgili önemli sonuçlar ortaya çıkardığını söyledi.
Büyük salgın yaratma potansiyeli en yüksek olan virüslerden Dang Humması, Chikungunya virüslerinin sivrisinekler aracılığı ile yayıldığını hatırlatan Prof. Dr. Tamer Şanlıdağ, küresel ısınma ve iklim değişiklikleri nedeniyle artan sıcaklıkların, bu hastalıkların bulaşını hızlandıran konakların yaygınlaşmasını sağladığı uyarısını yaptı.